Maandag 12 oktober 2020
Binnen de psychologie bestaat de neiging om te focussen op het probleem en het oplossen ervan. Ook wij als (loopbaan)coach hebben vaak de neiging om te kijken naar wat er niet lekker loopt. Waar loopt iemand tegenaan in zijn huidige leven of baan? Wat is nou hetgeen dat de motivatie weghaalt en alle energie opslurpt? Kortom: we gaan heel klachtgericht te werk, en verliezen binnen het zoeken naar de stressoren en het oplossen daarvan vaak de energiebronnen uit het oog. Dat is jammer, want ook deze kant van de medaille is belangrijk in het identificeren van iemands werkgeluk en het voorkomen en genezen van overspannenheid en stress. Positieve psychologie in coaching is eigenlijk cruciaal!
De laatste jaren is er – mede dankzij de opkomst van de positieve psychologie - gelukkig steeds meer aandacht voor positieve aspecten als vitaliteit, doorzettingsvermogen, zelfvertrouwen en persoonlijke ontwikkeling. Dat stelt ons in staat om, naast beperkingen, ook kansen en mogelijkheden identificeren. Hoe kan jij als coach iemand helpen om een betekenisvol en gelukkig leven te leiden? Hoe zorg je ervoor dat iemand zich volledig kan ontplooien en een zinvolle bijdrage kan leveren aan het bedrijf en de samenleving in zijn geheel? Dit zijn vragen die je als coach vanuit de positieve psychologie kunt beantwoorden. Je zult merken dat je vanuit deze invalshoek hele andere resultaten boekt!
Wat is positieve psychologie?
Positieve psychologie is een relatief nieuwe stroming binnen de reguliere psychologie die in het jaar 2000 door Martin Seligman op de kaart is gezet. Het is een wetenschappelijk onderbouwde methode die zich richt op het benadrukken van positieve aspecten en het vergroten van de veerkracht. Bij deze positieve aspecten kun je denken aan:
- Positieve ervaringen waaronder succes en liefde
- Positieve eigenschappen zoals doorzettingsvermogen en kennis
- Positieve instituties oftewel de manier waarop instellingen een positief verschil kunnen maken
Het onderscheid zich daarmee van de traditionele psychologie die vooral gericht is op het identificeren van problemen zoals stress en burn-out. Dat betekent overigens niet dat er geen ruimte meer is voor negatieve emoties, noch dat je problemen of knelpunten moet negeren. De achterliggende gedachte van positieve psychologie is wel dat je door je te focussen op de positieve dingen in het leven, je beter in staat bent om te gaan met negatieve gevoelens en tegenslag. Het vergroot dus de veerkracht: iets dat in de huidige veeleisende maatschappij met toenemende werkdruk erg belangrijk is voor het welbevinden!
Overigens is het niet zo dat positieve psychologie en meer traditionele psychologische theorieën niet samen gaan. In tegendeel! Ook voordat Seligman de positieve psychologie onder de aandacht bracht, werden er al studies gedaan naar positieve fenomenen. Zo kregen fenomenen als zelfvertrouwen, coping en motivatie traditioneel al veel aandacht. Andere wetenschappers stellen ook dat de factoren die het optreden van negatieve psychologische factoren bevorderen, het optreden van positieve verschijnselen verhinderen. Zo hangt de aanwezigheid van een burn-out nauw samen met de afwezigheid van betrokkenheid en zelfvertrouwen. Kortom: beide fenomenen hangen samen en verdienen aandacht.
Coachen vanuit positieve psychologie
Het aantal mensen dat significante werkstress ervaart is de afgelopen jaren flink toegenomen. Dit komt vooral door een toenemende mate van werkdruk. In de traditionele psychologie en coaching ligt de focus vooral op het wegnemen van de oorzaken die de werkdruk veroorzaken. Echter is een focus op de positieve aspecten net zo belangrijk voor een goede stressregulering. Wanneer je gebruik maakt van positieve psychologie in coaching kijk je niet alleen naar de werkzaamheden die de coachee veel energie kost, maar ook naar de dingen die hem of haar energie geeft. Ook komen de innerlijke drive en motivatie aan bod: waarom doet iemand wat hij doet? Wat motiveert hem of haar om ’s ochtends naar het werk te gaan? Waar wordt hij of zij blij van? En welke kansen liggen er bij het bedrijf of in de omgeving?
Door eerst te focussen op datgene waar iemand energie van krijgt, en daarna pas te kijken naar de stressbronnen die nog over zijn, geef je de coachee belangrijke inzichten waarmee hij of zij zelf de regie terug kan pakken. Door zich bewust te zijn van de positieve kwaliteiten of hulpbronnen die zij bezitten, kunnen zij de stressoren beter het hoofd bieden en zo hun werkdruk en energiebalans beter hanteren. Daarbij zijn ze dankzij deze inzichten beter in staat om te kiezen waar ze hun energie in willen steken, en welke energielekken ze kunnen stoppen. Ze hebben de controle over hun energielevels terug en krijgen dankzij de positieve insteek een energieker en optimistischer gevoel waarmee ze problemen beter het hoofd kunnen bieden.
Positieve psychologie in coaching: het effect
Hoewel positieve psychologie pas sinds een aantal jaar aan een opmars bezig is, is de studie naar positieve fenomenen al veel ouder. Vandaag de dag zijn er tienduizenden studies verricht naar fenomenen als motivatie, persoonlijke ontwikkeling, betrokkenheid en zelfvertrouwen. Wat blijkt? De nadruk leggen op positieve fenomenen is bewezen effectiever. Mensen die positieve psychologie actief toepassen in hun leven verzuimen minder, zijn flexibeler en lopen minder risico op een burn-out of andere gezondheidsklachten.
Diverse studies hebben aangetoond dat het toepassen van positieve psychologie een gunstig effect heeft op diverse aspecten in iemands leven, waaronder werk, gezondheid en relaties. Positieve psychologie in coaching heeft dus vele voordelen. In loopbaancoaching zorgt het er onder andere voor dat de coachee:
- Met plezier naar het werk gaat
- Proactief werkt
- Minder werkstress ervaart
- Zich betrokken voelt bij het bedrijf
- Betere resultaten boekt
- Een betere werk-privé balans weet te hanteren
- Minder gezondheidsrisico’s loopt
En dat is slechts een kleine greep uit de vele wetenschappelijk bewezen voordelen van het toepassen van positieve fenomenen binnen coaching en psychologie. Het helpt de coachee om snel en op eigen kracht resultaten te boeken en draagt bij aan het werkgeluk. Voor de werkgever betekent dat betere prestaties en minder uitval, en voor jou als coach betekent het dat je iemand echt kan helpen om te floreren. Een win-win-win situatie dus!
Positieve psychologie toepassen: de Werkenergieanalyse
De vele inzichten zijn prima te vertalen naar de dagelijkse praktijk. Zelf ben ik een grotere focus gaan leggen op werkenergie. Het verminderen van stressoren zorgt namelijk wel voor een verlaagd stressniveau, maar de energielevels van mensen nemen hierbij niet toe. Om naast stressregulering ook te zorgen voor meer energie, en de daar bijbehorende toenemende veerkracht om stress het hoofd te bieden, is het nodig om samen met de cliënt te kijken hoe de energie beter verdeeld en geïnvesteerd kan worden. Dat vergt inzicht in zowel de stressoren als energiegevers!
Dit heeft geresulteerd in het ontstaan van de Werkenergienalyse. Binnen de Werkenergieanalyse neemt positieve psychologie een belangrijke plaats in. Deze wetenschappelijk onderbouwde methode (tot stand gekomen in samenwerking met de Erasmus Universiteit Rotterdam) geeft inzicht op de mate van bevlogenheid, energiegevers- en nemers en energie- en stressbronnen op organisatieniveau. Deze worden overzichtelijk weergeven in een flowgrafiek. Zo geeft de analyse zowel de energiebronnen als de stressoren weer die iemand ervaart.
Als de coaches de rapportage gaan bespreken, gaan ze eerst inzoomen op de energiebronnen, hulpbronnen en kwaliteiten die iemand aan kan boren om daarna pas in te zoomen op de stressbronnen. Zo stel je de client in staat om zelf hun werkdruk en stress te reguleren. Daarbij komt dat de Werkenergieanalyse mensen leert in te schatten waar ze wel of geen invloed op kunnen uitoefenen. Zo kunnen ze beter bepalen waar ze hun energie in kunnen zetten en welke zaken ze beter buiten beschouwing kunnen laten. Dat positieve psychologie in de praktijk ook werkt is met deze analyse wel gebleken: resultaten worden snel geboekt.
Coach opleiding positieve psychologie
Positieve psychologie heeft de aandacht getrokken van de wetenschap en de gunstige effecten van aandacht geven aan positieve fenomenen is met vele studies wetenschappelijk bewezen. Toch kan er nog een inhaalslag gemaakt worden wat betreft de cultivatie en de toepassing ervan, zowel in de psychologie als in coaching.
Wil jij je als coach verder verdiepen in deze methode? Er zijn diverse mogelijkheden om een korte cursus positieve psychologie te volgen. Sinds kort is er zelfs een coachopleiding positieve psychologie te vinden. Wil je de theorie echter meteen toepassen in de praktijk? Dan is de Werkenergieanalyse en de bijbhorende opleiding, wellicht wat voor jou.
Meer weten over het toepassen van positieve psychologie? Geef je op voor de gratis online masterclass.
