Woensdag 03 april 2024
Wist je dat er één eigenschap is die al je problemen oplost? Welk wondermiddel dat is? Veerkracht. Als we maar veerkrachtig genoeg zijn, kunnen we alles aan. En omgekeerd: als je te veel last hebt van tegenslag, ben je blijkbaar niet veerkrachtig, eigen schuld.
Veerkracht: meer dan een modewoord
Tja, het zijn populaire meningen, maar als coach weet jij natuurlijk dat dit niet helemaal klopt. Of beter gezegd: helemaal niet klopt. Tegenslag kan veel last geven, los van of je voldoende veerkracht hebt. Bovendien is veerkracht niet iets wat je wel of niet hebt, maar het is ook niet iets dat je zomaar ‘eventjes’ vergroot. Je kiest er niet voor om veerkrachtig te zijn of niet.
Hoe wetenschappers veerkracht zien
Je hoort de term vaak, maar zelfs wetenschappers gebruiken niet allemaal dezelfde definitie. Waar ze het wel over eens zijn, is dat veerkracht iets is dat vooral een rol speelt als je stress hebt. Zo bepaalt veerkracht hoeveel impact een stressvolle gebeurtenis op je heeft. Ook kun je deze kracht zien als de mate waarin je je kunt aanpassen aan een veranderende situatie én weer kunt herstellen tijdens of na een stressvolle ervaring.
Veerkracht en groei: een nieuwe psychologische visie
Sommige psychologen gaan nog een stap verder. Zij zien veerkracht ook als de mate waarin je een tegenslag of stressvolle positieve gebeurtenis (bijvoorbeeld het krijgen van een kind) kunt gebruiken om te groeien, om te leren. Zo geven mensen na een heftig ongeluk soms aan dat ze er uiteindelijk door gegroeid zijn. Ze beseffen beter wat belangrijk voor ze is in het leven of ze maken zich minder druk om onbelangrijke zaken.
Deze posttraumatische groei is een vrij nieuw concept binnen de psychologie. Dat betekent niet dat de tegenslag opeens leuk, nuttig of goed is geworden. Het betekent wel dat mensen heel veerkrachtig kunnen zijn.
Hoe je vandaag nog begint met het versterken van je veerkracht
Het goede nieuws is dat je kunt werken aan het vergroten van je veerkracht. Leuk voor jou, als privépersoon, maar zeker heel handig om aan te pakken met een coachee. Eigenlijk kun je altijd werken aan je veerkracht. Je hoeft niet te wachten tot een tegenslag zich aandient. Wie wil er nou niet beter kunnen omgaan met stress?
Een mooie ingang voor het vergroten van veerkracht is kijken wat je leerde van eerdere tegenslagen. De volgende oefening kun je ook inzetten tijdens een nieuwe tegenslag.
Terugblikken om vooruit te komen: een oefening om veerkracht te herkennen
Elk mens heeft wel momenten waarop hij al een beetje veerkracht heeft laten zien. Jammer genoeg herinneren we ons die momenten niet altijd. Met één simpele vraag kun je jezelf stimuleren om daar wél naar te kijken. Van het antwoord kun je vervolgens leren hoe jouw veerkracht eruitziet.
De vraag werkt het allerbeste als je er met iemand over praat. Dus zet vooral je coachrol in als je met een coachee werkt. Verhalen (laten) opschrijven is een aanrader. Niet alleen omdat het schrijven een reflectief proces is maar ook omdat het terugkijken naar het moment zelf gemakkelijker is.
De vraag is: kun je me een verhaal vertellen over een moment waarop jij succesvol veerkrachtig omging met een tegenslag? Vertel!
De Werkenergieanalyse: een brug tussen stress en veerkracht
Zoals je eerder in dit blog las, heeft veerkracht veel te maken met stress. Als je weet waar jouw stress (of die van een coachee) zich voordoet, kun je kijken hoe je veerkracht inzet om stress te verminderen of zelfs te voorkomen. Als coach is hiervoor een praktisch instrument beschikbaar dat beide thema’s combineert: de Werkenergieanalyse. Met deze online tool krijgen coachees via een duidelijke grafiek inzicht in waar hun energie- en stressbronnen zitten. De antwoorden die ze als input hiervoor gaven, zijn voor jou als coach een handig handvat om het gesprek aan te gaan. Zo laat je coachees ontdekken hoe ze hun cirkel van invloed kunnen gebruiken om beter om te gaan met stressvolle situaties. Een krachtige manier om hun veerkracht te vergroten.
Wil je zelf ervaren of de Werkenergieanalyse iets voor jou is? Geef je op voor één van de masterclasses die regelmatig online worden gegeven. Je krijgt dan een demo van een praktijkcasus.
Bron
De oefening komt uit het boek Optimisme – Hoop – Veerkracht – Zelfvertrouwen van Matthijs Steeneveld. Hierin vind je veerkracht terug als één van de vier pijlers van ieders psychologisch kapitaal.
Matthijs Steeneveld: Optimisme – Hoop – Veerkracht – Zelfvertrouwen
Uitgeverij Boom (derde, ongewijzigde druk, 2019, ISBN 9789024409372)
