Dinsdag 20 september 2022
Een gezonde portie stress houdt je scherp. Zodra het je werkplezier en energie beïnvloedt echter, is het tijd om aan de bel te trekken. Precies dat deed een jonge docente, die steeds minder plezier had in haar werk. Een hoge werkdruk, in combinatie met de zorg voor haar drie jonge kinderen, maakte dat ze constant een gejaagd gevoel had. Hierdoor liep ook haar energie terug. En dat terwijl ze zoveel passie voor haar werk en gezin had! Hoe kon ze hier weer balans in aanbrengen, meer vanuit rust werken en haar energie terugkrijgen? (Loopbaan)coach en trainer Margot Arts ging met haar aan de slag.
“In veel werkgerelateerde coachtrajecten gebruik ik de Werkenergieanalyse als startpunt, omdat dit instrument heel snel en duidelijk inzicht geeft in iemands vitaliteit, bevlogenheid, energie- en stressbronnen”, vertelt ze. “Ook in dit traject heb ik hier gebruik van gemaakt. Duidelijk werd dat de docente heel betrokken is bij haar werk, maar dat haar vitaliteit op alle vlakken laag scoorde. Stellingen als ‘Als ik ‘s morgens opsta, heb ik zin om aan het werk te gaan’, ‘Op mijn werk bruis ik van energie’ en ‘Als ik werk, voel ik me fit en sterk’, scoorden slechts een 2, terwijl bevlogenheidsstellingen als ‘Ik ga helemaal op in mijn werk’ en ‘Wanneer ik heel intensief aan het werk ben, voel ik mij gelukkig’ een 3 of 4 haalden. Opvallend was bovendien dat, ondanks dat ze hoog scoorde op eigen invloed, ook haar stress op meerdere vlakken hoog was. Dit hebben we in onze gesprekken verder uitgediept. Want hoe komt het nu dat je zoveel stress ervaart, terwijl je voor je gevoel ook veel steun ervaart en ruimte krijgt voor ontwikkeling en autonomie?”
Als het gaat over energie- en stressbronnen, dan focust Margot veelal op de thema’s (1) vergroten veerkracht, (2) verminderen van subjectieve druk en (3) objectieve druk of: wat er daadwerkelijk op je bord ligt. “Omdat haar energie zo laag was, ben ik begonnen met het vergroten van haar veerkracht”, vertelt ze. “Bijvoorbeeld door laptop- en smartphonegebruik ’s avonds te reduceren, kan de docente beter slapen. En door wandelen en afspreken met vriendinnen te combineren, worden beweging én sociale interactie gestimuleerd. Om haar werkdag goed af te kunnen sluiten en met een ‘leeg’ hoofd thuis te komen, heb ik geadviseerd om aan het eind van de werkdag een bezinmomentje in te plannen. Niet alleen om inhoudelijke open eindjes een nieuw plekje in de agenda te geven, maar vooral om mentaal even terug te blikken: hoe ging je dag? Heb je voldoende (mentale) herstelmomentjes gepakt? Wat was er leuk vandaag? En wat ga je morgen anders doen?”
“Uit onze gesprekken bleek al snel dat veel stress veroorzaakt wordt door haar eigen gedachten en overtuigingen”, aldus Margot. “Om hier meer inzicht in te krijgen, hebben we op basis van de ACT-methode de ongeschreven regels die zij zichzelf oplegt, in kaart gebracht. Zowel zakelijk als privé. Hoe belangrijk zijn deze regels nu eigenlijk? En welke regels mogen best iets losser? Maar ook: waarom leg je jezelf zoveel regels op? Al snel kwamen we uit bij een stuk onzekerheid. Maar was dit wel terecht? Om een duidelijk beeld te krijgen van hoe collega’s naar háár kijken, hebben we een 360° feedbackformulier ingezet. We hebben verschillende collega’s gevraagd om de competenties van de docente te scoren op een schaal van 1 tot 5. Denk hierbij aan competenties zoals initiatief, flexibiliteit, (organisatie)sensitiviteit, kwaliteitsgerichtheid, overtuigingskracht, samenwerking en assertiviteit. Ook hebben we gevraagd om 5 positieve punten én 5 ontwikkelpunten kort toe te lichten. Hieruit kwam hele waardevolle feedback naar voren. Een mooie eyeopener was bovendien de vraag: wat voor docent wil je eigenlijk zijn? Hoe wil je dat leerlingen later op jouw lessen terugkijken? Maar ook: als je zelf terugkijkt op je schooltijd, wat is je dan het meest bijgebleven? Door even uit te zoomen, werd heel duidelijk wat de hoofd- en bijzaken zijn. Voor de docente is het heel belangrijk dat de leerlingen zich fijn voelen in de klas en dat zij zichzelf kunnen zijn. Maar ook dat er een sfeer gecreëerd wordt waarin ze kunnen excelleren én durven aangeven wat ze moeilijk vinden. Dat ze een stukje creativiteit bij haar leerlingen kan losmaken, maar ook dat dit alles binnen de kaders blijft en dat ze geen zorgverlener wordt.”
Binnen het thema ‘objectieve druk’ hebben Margot en de docente met name gefocust op timemanagement en prioriteren. “Ook hebben we heel nadrukkelijk gekeken naar de 4 vormen van jobcrafting (taakgericht, relationeel, cognitief en contextueel) en wat ze in haar taken kon veranderen om haar energiegevers en energienemers beter in balans te krijgen. Welke taken kun je meer naar je toetrekken? En wat kun je afstoten of doorgeven aan collega’s? Welke taken kun je het best op welk moment van de dag uitvoeren? Hoe verdeel je je energie? Maar ook: met welke collega’s kun je lachen? En wie kunnen goed relativeren? Wat kun je van hen leren? Dankzij dit soort inzichten én praktische aanpassingen gaat het inmiddels veel beter met de docente. Ze heeft weer meer rust, meer werkplezier én meer zelfbewustzijn. Hierdoor zit ze ook thuis beter in haar vel.”
