Donderdag 28 november 2024
Stel: je doet mee aan een experiment waarbij je als coach maar één vaardigheid mag gebruiken. Welke kies je? De kans is groot dat je dan het stellen van vragen noemt.
Dit is coaches zo vertrouwd dat we er nauwelijks bij stilstaan wat de kracht is van een vraag. Daarom nodigt dit blog je uit om eens na te denken over waarom je een bepaalde vraag zou willen stellen. Zodat je je bewust wordt van de relatie tussen je bedoeling, je vraag en het mogelijke effect ervan op je coachee.
De positieve psychologie als bron
In het brede coachveld zijn er allerlei stromingen die we kunnen gebruiken als bron voor vragen. Dit artikel gaat uit van de positieve psychologie. Deze jonge wetenschap richt zich op de eigen kracht, zingeving en behoefte van elk mens. Hoe kunnen we het beste uit onszelf en de ander halen?
Het is misschien even wennen om als coach niet het probleem tot op de bodem uit te zoeken en aan te pakken. In je praktijk zul je echter merken dat een probleem anders benaderen een effectief fundament is voor verandering. Hieronder nemen we je mee aan de hand van drie verschillende soorten vragen.
Schaalvraag
Het stellen van een schaalvraag is dé manier om je coachee zich bewust te laten worden van wat hij al wel goed doet of van wat er al wel is. Als voorbeeld nemen we een coachee die vindt dat hij te weinig assertief is. Je kunt dan de volgende vragenopbouw inzetten.
- “Stel je een schaal voor van 1 tot 10. De 10 staat voor dat je in alle situaties zo assertief bent als je wilt zijn. De 1 is dat je helemaal niet assertief bent. Waar sta je dan op die schaal?” Coachee antwoordt: “Op een 4.”
- “Een 4!“ (op een positieve, bekrachtigende toon). ”Dat is geen 1. Wat maakt dat je al op die 4 zit?” Coachee geeft een paar voorbeelden van wat hij al doet op het gebied van assertiviteit.
“En wat zit er nog meer in die 4?“ Coachee vertelt over andere elementen. “En wat nog meer?“
- “Dus wat je allemaal al doet is …” (samenvatting).
- “En stel nou dat je een punt opschuift op die schaal en dat je op een 5 zit. Wat is er dan anders? Waar merk je dat aan? Wat doe je dan anders?”
Hierna kun je met iemand actiepunten gaan formuleren.
Tip: zorg dat de posities op de schaal niet op rapportcijfers gaan lijken. Het gaat niet om oordelen of iets voldoende of onvoldoende is. De bedoeling is dat je coachee ziet waar hij al zit, wat het potentieel is en hoe een volgend stapje eruit zou zien.
Een andere blik
Coachees worden soms helemaal in beslag genomen door hun probleem. Dan helpt het om vragen te stellen die gericht zijn op een nieuw perspectief en tot ander gedrag leiden.
- Welke hulpbronnen in en buiten jezelf kun je inzetten?
- Welke kwaliteiten laat je zien in deze situatie?
- Wie zou welke positieve dingen over jou kunnen vertellen?
- Wat heb je gedaan waardoor jij je nu op de oplossingen richt in plaats van op de problemen?
- Hoe lukt het jou om …?
Kort maar krachtig!
Vergis je niet in de kracht van korte, open vragen. Hun effect is vaak ongekend, zeker als het gaat om het vrijmaken van wat een coachee al ‘weet’. Deze soort vragen ondersteunt de coachee om te onderzoeken wat er al aan ervaring en wijsheid bij hemzelf aanwezig is.
Vertel eens?
O ja?
Hoezo?
O? Echt?
Niks?
Wat ook goed werkt, is het herhalen van een laatste woord of zin. Voeg dan een uitroep- of vraagteken toe.
Geen idee!?
Dus …?
Leg eens uit?
De Werkenergieanalyse
Hoe geweldig zou het zijn als je als coach een instrument ter beschikking had om je te ondersteunen bij deze benadering. Het goede nieuws is: dat is er! De Werkenergieanalyse is gebaseerd op de positieve psychologie. Na het invullen van de online tool ontvangt de coachee een uitgebreid rapport dat duidelijke informatie geeft over waar de coachee energie van krijgt. In het hierbij horende gesprek bespreek jij samen met de coachee in welke situaties hij flow ervaart. Ook onderzoeken jullie hoe de coachee ervoor kan zorgen dat hij zich met die activiteiten nog meer gaat bezighouden. Om het concreet te maken legt de coachee in een prioriteitenplan vast wat hij in het vervolg gaat doen, zodat zijn werk hem nog meer energie geeft.
Ervaar zelf hoe deze tool werkt. Neem deel aan een van de masterclasses die regelmatig online worden gegeven. Positief punt: je deelname is gratis!
PS: Een belangrijk onderdeel van positieve psychologie is het werken met sterke kanten. Lees de blog hierover.
